بخش های تشکیل دهنده دستگاه شات بلاست
دستگاه شات بلاست (Shot Blast) یک دستگاه صنعتی است که برای تمیز کردن و پالایش سطوح مختلف استفاده میشود. این دستگاه از چندین بخش تشکیل شده است که هر کدام وظایف خاص خود را در فرآیند شات بلاست ایفا میکنند.
مخزن و پمپها
این بخش شامل مخزنی است که در آن رسانهای مانند گریت (جرمهای جامد) یا شات (توپهای فلزی) قرار میگیرد. پمپها برای تأمین رسانه به سایکلون و یا مکانیسمهای پخش استفاده میشوند.
سایکلون
سایکلون بخشی است که در آن رسانههای شات یا گریت از مخزن توسط هوا جدا میشوند. سایکلون دارای سیستمهای تمیز کننده است که برای جدا سازی ذرات جامد از هوا استفاده میشود تا آلودگیها به محیط زیست منتقل نشوند.
سیستم پخش
در این بخش، رسانه شات یا گریت از طریق نازلهای خروجی به سطح مورد نظر پخش میشود. این نازلها معمولاً به صورت جتهای هوای فشرده طراحی شدهاند تا رسانه را با سرعت بالا به سمت سطح هدایت کنند.
سیستم گردش
این بخش برای گردش رسانههای استفاده شده در فرآیند شات بلاست استفاده میشود. این سیستم ممکن است شامل تسمههای نقاله، سیستمهای وانت و بالابر، یا دیگر سازوکارهای مکانیکی باشد که رسانه را به صورت مداوم به دستگاه شات بلاست تأمین کند.
سیستم جمعآوری
در طول فرآیند شات بلاست، ذرات و خاکسترهای تولید شده باید از هوا جدا شوند و به طور موثری جمعآوری شوند. برای این منظور، دستگاه شات بلاست ممکن است دارای سیستمهای جمعآوری هوا، فیلترها، سیکلونها و دیگر وسایل جداسازی باشد.
این بخشها تنها بخشهای اصلی دستگاه شات بلاست هستند و هنوز بسته به نوع و اندازه دستگاه، ممکن است اجزای دیگری مانند موتورها، کنترلهای الکترونیکی و کنترلهای اتوماسیون نیز در دستگاه شات بلاست وجود داشته باشند. همچنین، دستگاه شات بلاست ممکن است با تجهیزات ایمنی مانند دستکشها، عینکهای محافظ و لباسهای مخصوص کارگران که با ذرات جامد ممکن است در تماس باشند، همراه باشد.
مهمترین هدف این دستگاهها، تمیز کردن و پالایش سطوح است و از طریق پخش رسانه شات یا گریت به سطح مورد نظر، ذرات آلوده، روغن، رنگ و پوششهای قدیمی را از سطح جدا میکنند. بدین ترتیب، سطح آمادهای برای فرآیندهای مختلف مانند رنگآمیزی، متالیزه و پوشش دهی ایجاد میکنند.
بخش های تشکیل دهنده دستگاه شات بلاست
انواع دستگاه های شات بلاست:
دستگاه های شات بلاست درامی
ماشین آلات شات بلاست درامی، غلطکی یا بشکه ای دستگاه هایی هستند که جهت انجام عملیات زنگ زدایی، رنگ بری، پوسته زدایی، ماسه زدایی و جرم بری از قطعات با حجم کوچک و متوسط در تعداد بالا به کار می روند.
ساینده مورد مصرف عموماً ساچمه های فولادی است که سایز آن به نوع قطعه و کاربری شات بستگی دارد.
مزیت این ماشین آلات، انجام فرآیند روی تمام وجوه و زاویه های سطوح قطعات می باشد، به همین دلیل ماشین آلات شات بلاست درام در رده دستگاه های آماده سازی سطوح با راندمان بالا قرار دارند؛ زیرا حداقل زمان، انرژی، اپراتور و ساینده را برای شات بلاست آماده سازی سطوح قطعات مصرف می کنند.
شات بلاست میزی
ماشین آلات صنعتی شات بلاست میزی بیشتر برای قطعات فلزی با شکل مسطح، گوشه دار، نوک تیز و بلند (مانند مته های حفاری معدنی)، قطعات حساس به ضربه، سنگین وزن یا حجیم که قابلیت آویزان شدن و بارگیری در دستگاه های شات بلاست آویزی و یا دستگاه های شات بلاست دیگر را ندارند، کاربرد دارد.
بارگیری قطعات در دستگاه های شات بلاست میزی عموماً به صورت دستی است و قطعات توسط اپراتور بر روی میز دستگاه چیده می شوند.
قطعات برروی میز دستگاه شات بلاست ثابت می باشند و میز با حرکت حول محور خود، قطعات را در معرض پاشش توربین یا توربین های دستگاه قرار می دهد و بدین ترتیب فرآیند بعد از مدت زمان معین، به صورت اتوماتیک خاتمه می یابد.
شات بلاست آویزی
دستگاه شات بلاست آویزی بهینه ترین گزینه جهت انجام عملیات شات بلاست قطعات صنعتی با تیراژ بالا می باشد.
شات بلاست آویز دارای انواع ایستا و پیوسته می¬باشند که بسته به نوع قطعه و خط تولید قطعه، کاربری آنها تعیین میگردد.
این دستگاه ها دارای قلاب های تکی یا درختی آویزانی هستند، که قطعات به صورت دستی توسط اپراتور یا ربات بر روی آن بارگیری شده و سپس این آویزها وارد محفظه پاشش شده و درب دستگاه بسته می شود. (در شات بلاست پیوسته این عمل وجود ندارد)؛ سپس آویز حامل قطعات حول محور خود شروع به گردش می کند و تمام وجوه قطعات را در معرض پاشش ساچمه های فولادی قرار می دهد. بدین صورت بعد از مدت زمان تعیین شده توسط اپراتور دستگاه، عملیات شات بلاست به صورت اتوماتیک خاتمه می یابد و قطعات برای تخلیه، از دستگاه خارج می گردند.
شات بلاست تونلی
این نوع جزء بزرگترین دستگاه های شات بلاست می باشد و جهت شات بلاستینگ قطعات بسیار بزرگ، مانند تیر آهن استفاده می شوند. در این دستگاه ها یک اتاق شات بلاست و یک تسمه نقاله که از داخل آن عبور می کند وجود دارد و عمل ( زنگ زدایی، پوسته زدایی و …) در داخل این تونل انجام می شود.
همچنین از این نوع دستگاه در شات بلاست سنگ و آجر نیز به منظور مات کردن سطح استفاده می شود.