بررسی تخصصی سندبلاست
سندبلاست روشی است که در آن ساینده با سرعت بسیار زیاد از داخل یک نازل با کمک فشار هوا بر سطوح پرتاب شده و باعث پاکسازی سطوح می شود. سندبلاست در فرهنگ لغت به معنی ماسه پاشی می باشد، برای همین است که بعضی ها به جای واژه ی سندبلاست، از واژه ی ماسه پاشی استفاده می کنند.
سندبلاست برای آماده سازی سطوح، رسوب زدایی، زنگ بری، زبر کردن سطوح قطعات، رنگ برداری سطوح داخلی و خارجی قطعات و … به کار می رود. سندبلاست با آب به کمک دستگاه واترجت انجام می گیرد، به این صورت که یک ماده ی سنگین تر مانند ماسه و یا سیلیس با آب ترکیب می شود و با سرعت بسیار زیاد به سطح مود نظر پرتاپ می شود.
فشار و سرعت بسیار بالای آب در کنار مواد سایشی (ماسه، سیلیس، مسباره و …) باعث جدا شدن جرم و رسوب از سطح اجسام مورد نظر می شود.
دلیل استفاده از سندبلاست
فلزات در مجاورت هوا با اکسیژن ترکیب می شوند و در نتیجه لایه ای از اکسید، روی سطح فلزات را می پوشاند که در صورت باقی ماندن این اکسید، سطح فلزات کاملا پوسیده می شود. بنابراین برای جلوگیری از پوسیده شدن و از بین بردن اکسید از روی سطح فلزات از آن استفاده می کنیم.
نحوه استفاده از سندبلاست
در این فرآیند از خواص ساینده سند استفاده می کنند تا سطوح یکنواخت تری را تشکیل دهد که صاف تر هستند و دارای ایرادات و عیوب فیزیکی کمتری هستند. همچنین می تواند زباله ها را حذف کند یا برای حکاکی استفاده شود.
سند دارای بافتی ریز و زبر است، به این معنی که می تواند مواد اضافی را در سطح کاهش دهد. به عنوان مثال کاغذ سنباده را در نظر بگیرید. هنگامی که به چوب مالیده می شود، مقداری از لایه بالایی مواد را از بین می برد و آن را بسیار صاف تر می کند. سندبلاست فرآیند مشابهی است، با این تفاوت که در آن از شن و ماسه با فشار بالا استفاده می شود.
انجام سندبلاست
ابتدا ماسه در دستگاه سندبلاست ریخته می شود. این ماشین ها شامل یک محفظه در بالا هستند که ماسه در آن ریخته می شود. این ماشین ها همچنین شامل کابینت انفجار ساینده و سیستم انفجار می باشند. سپس دستگاه به یک کمپرسور هوای استاندارد متصل می شود. هنگامی که کمپرسور هوا روشن است، ماسه را از طریق یک نازل دستی به بیرون پرتاب می کند.
فشار شدت شن و ماسه را می توان با تنظیمات کمپرسور تعیین کرد. این معمولاً بین 50 تا 130 پوند بر اینچ مربع یا PSI است. شن و ماسه سطح را منفجر می کند و به دلیل کیفیت سایشی خود، سطحی صاف ایجاد می کند.
برای کاهش عیوب، بتن اغلب سندبلاست می شود. بعد از اینکه بتن ریخته شد و سپس خشک شد، معمولاً با سندبلاست پردازش می شود که مواد اضافی را حذف می کند و سطح را بسیار صاف تر می کند.
تجهیزات سندبلاست
اجرای عملیات سندبلاست تجهیزات و ماشین آلات مخصوصی نیاز دارد و نمیتوان سندبلاست را به صورت دستی یا بدون استفاده از آنها انجام داد. این تجهیزات عبارتند از
کمپرسور هوا ، دیگ سندبلاست ، نازل سندبلاست ، شلنگ هوا و شلنگ سندبلاست
کمپرسور هوا :کمپرسور یا متراکم کننده (Compressor) می‌تواند برای فشرده کردن گاز یا مایعات به کار رود. از کمپرسورها برای فشرده کردن گازها استفاده میشود. در حقیقت کمپرسورها وسایلی هستند که با صرف انرژی مکانیکی فراوانی، گاز را با سرعت به درون خود مکیده و سپس آنرا فشرده می‌سازند. در اثر این عملیات، دمای گازی که فشرده میشود نیز افزایش می‌یابد.
دیگ سندبلاست : دیگ سندبلاست ، یکی ازپرمصرف ترین و متداولترین ابزار برای اجرای تکنیکهای سندبلاست در سراسر جهان است که در سایز های مختلفی موجود است. هوا و ماسه در درون دیگ سندبلاست مخلوط و سپس به سمت نازل سندبلاست هدایت میشوند.
نازل سندبلاست : نازل معمولا بصورت استوانه ای میباشد که داری دو قسمت مغزه که از مواد سخت در مقابل سایش میباشد وروکش که از جنس فلز یا پلاستیک میباشد تشکیل شده است. نازل سندبلاست مواد ساینده را به سمت سطح سازه پرتاب میکند.
لازم به توضیح است بسته به کاری که باید صورد بگیرد ، تجهیزات و روش سندبلاست متفاوت است و تجهیزات پیشرفته و حرفه ای که برای پروژه های بزرگ مورد استفاده قرار میگیرند بسیار قدرتمند هستند و تنها افراد متخصص با تجربه بالا میتوانند آنها را بکار ببرند.
فرآیند اجرای عملیات سندبلاست
انجام عملیات سندبلاست نیاز به ابزار ،تجهیزات و متریال مخصوص و کاربر آموزش دیده و مجرب دارد تا علاوه بر استفاده بهینه و صحیح از تجهیزات، ایمنی نیز رعایت گردد ؛ همچنین سندبلاست کار باید از وسایل و تجهیزات ایمنی مناسب از قبیل دستکش ، عینک ، ماسک دهان و بینی و لباس کار مخصوص سندبلاست استفاده نماید تا در برابر خطرات و اتفاقات احتمالی کمترین صدمات را متحمل شود.البته در فضاهای بسته مانند مخازن حتما از لباس و کلاه سندبلاست مجهز به اکسیژن استفاده میشود تا سندبلاست کار بتواند بدون نگرانی از آلودگی محیط و عوارض بعدی کار خود را به بهترین نحو انجام دهد.
برای شروع اجرای سندبلاست نیاز به یک دستگاه کمپرسور هوا به منظور تولید هوای فشرده (برای پاشیدن مواد ساینده بر روی سازه)میباشد .در فرآیند سندبلاست ، هوای فشرده از اهمیت زیادی برخوردار است به طوری که سندبلاست از لحاظ کیفی و کمی ارتباط مستقیمی با فشار هوایی دارد که کمپرسور هوا تولید میکند. فشار هوا مناسب جهت اجرای عملیات سندبلاست ۷ بار و یا ۱۰۵ psi میباشد که به وسیله شلنگ فشارقوی هوا به دیگ سندبلاست منتقل میشود. همانطور که توضیح داده شد دیگ سندبلاست در سایز های مختلفی وجود دارد که سایز متوسط آن که بیشتر هم مورد استفاده قرار میگیرد ۳۰۰ لیتر گنجایش دارد.پس از انجام امور آماده سازی تجهیزات و کاربران میبایست مواد ساینده را داخل دیگ سندبلاست ریخت ؛ روش کار به این ترتیب است که فشار هوای تولید شده توسط کمپرسور هوا به وسیله اتصالات بخش زیرین دیگ سندبلاست با سرعتی زیاد و به صورت مستقیم به سمت شلنگ سندبلاست هدایت میگردد و سبب ایجاد خلاء در قسمت زیرین دیگ سندبلاست میشود و مواد ساینده را مکش کرده و مخلوط هوا و ماسه را به سمت نازل سندبلاست با فشار و سرعتی بیش از ۸۰۰ کیلومتر در ساعت به سمت سطوح سازه پرتاب میکند تا منجر به سایش سطوح و زنگ زدایی یا برداشتن رنگ های قدیمی و فرسوده گردد.
اجرای سریع و با کیفیت عملیات سندبلاست علاوه بر رعایت و توجه به نکات بالا نیاز به یک اپراتور یا همان سندبلاست کار کارآزموده نیز دارد تا طریقه استفاده از نازل سندبلاست (زاویه و فاصله نازل با سطح سازه) را بسته به شکل و نوع قطعات بداند و برای بکارگیری آنچه میداند تبحر و تخصص کافی را داشته باشد؛ به طورکلی و از باب مثال چنانچه رنگ و مواد اضافی(ناخالصی ها) روی سطح سخت نباشد ، فاصله نازل تا سطح، بین ۴۰ تا ۵۰ سانتی متر و زاویه پاشش ۷۰ تا ۷۵ درجه مناسب است ؛ هرچه سختی ناخالصی های سطح بیشتر باشد فاصله نازل تا سطح کمتر و زاویه آن با سطح بیشتر میشود تا جایی که فاصله به ۲۰ سانتی متر و زاویه به ۹۰ درجه میرسد.
طبق مطالب مذکور میتوان گفت اصول صنعت سندبلاست بر پایه هوای فشرده و موادساینده بنانهاده شده است که هرکدام با شرایط خاصی که در زیر به آن اشاره شده به کار گرفته میشوند.
هوای فشرده باید کاملا خشک و عاری از رطوبت و هرگونه چربی باشد. همچنین فشار هوا باید ۷ بار باشد که چنانچه کمتر از ۷ بار باشد سرعت اجرای سندبلاست کاهش یافته و چنانچه این مقدار از ۷ بار تجاوز کند باعث آسیب رساندن به سطح فلز و خورد شدن ماسه میشود.
مواد ساینده باید سخت ، زاویه دار(هندسی) عاری از گرد و غبار ، خاک و مواد آهکی باشند.اندازه ذرات ساینده میبایست نسبت به سطح انتخاب شود؛ بهتر است ماسه اندازه و شکل یکنواختی داشته باشند.
توجه: از انتخاب مواد نرم بعنوان ماسه اکیدا خودداری فرمایید؛ زیرا این مواد نتنها نمیتوانند ناخالصی ها را از روی سطح بزدایند بلکه بدلیل سختی کم و نرم بودن به سطح چسبیده و خود نیز به ناخالصی ها اضافه میشوند.
مقایسه سندبلاست و شات بلاست
سندبلاست نمونه ای از فرآیند تکمیلی است درست مانند شات بلاست. شات بلاست یک روش موثرتر برای صاف کردن سطحی است که در غیر این صورت ممکن است ناهموار باشد. در شات بلاست، گلوله ها یا مهره های فلزی کوچک به سمت سطح حرکت داده می شوند. این مهره ها معمولا از فلزاتی مانند روی، آلومینیوم، مس یا فولاد ساخته می شوند. این بدان معناست که شات بلاست حتی در کاهش عیوب فیزیکی موثرتر است.
همچنین فرآیندهای مشابه دیگری نیز وجود دارد که با نام هایی مانند ماشینکاری جت ساینده (AJM)، انفجار مدادی، انفجار میکرو ساینده و غیره شناخته می شوند. همه این فرآیندها از مواد ساینده استفاده می کنند که با سرعت بالا برای صاف کردن سطوح شلیک می شوند. آنها همچنین ممکن است برای ایجاد لبه ها یا شکل دادن به اشکال پیچیده استفاده شوند. بسته به نیاز پروژه از انواع خاصی از انفجار استفاده می شود. قبل از اینکه انتخاب کنید کدام یک برای شما مناسب است، با یک متخصص مشورت کنید.
