سند بلاست و شات بلاست دو روش متفاوت برای سایش سطح، رفع هرگونه آلودگی، زدودن لکه ها و صیقل دادن سطوح مختلف شناخته می شوند. در بسیاری از موارد، عملیات سندبلاست و شات بلاست با یکدیگر اشتباه گرفته می شود. اگرچه طرز کار ذرات ساینده در این دو فرایند با هدف افزایش کیفیت سطح معرفی می شود، اما هر یک از این روش ها در تعریف تخصصی با یکدیگر متفاوت هستند. برای بیان تفاوت ها و شباهت میان دو روش سندبلاست و شات بلاست لازم است یک تعریف مختصر از هر دو روش داشته باشیم.
شات بلاست چیست؟
فرآیند پرتاب ساچمه‌های ریز فولادی به سطح فلزات را شات بلاست می‌گویند. کار‌های صنعتی نمونه‌تی از شات بلاست می‌باشد. این این پروسه به منظور پوسته زدایی بعد از فرآیند ریختگری، زنگ زدایی، رنگ زدایی و تمیز کاری صورت می‌گیرد.
اگر از فشار هوا برای پرتاب ساچمه ها استفاده شود به آن ایر بلاست می‌گویند. اگر از توربین استفاده شود به آن شات بلاست می‌گویند.
این عمل تقریبا در تمامی صنایعی که با فولاد سروکار دارند از جمله هوا فضا، اتوموبیل سازی، عمران، کشتی سازی، ریل سازی و خیلی دیگر استفاده می‌شود.
ساچمه‌ای که برای این عملیات مورد استفاده قرار می‌گیرد از جنس‌های مختلفی می‌تواند باشد. از جمله‌ی شن، ساچمه‌های فولادی کروی کوچک به قطرهای گوناگون، گرانول سیلیکون کاربید و … . وسیله‌ای که برای پاشش ساچمه و یا همان عمل شات‌بلاست مورد استفاده قرار می‌گیرد هم می‌تواند مانند یک تفنگ باشد که شخص آن را در دست می‌گیرد و اقدام به عمل شات‌بلاست می‌کند و هم می‌تواند به صورت دستگاهی باشد که با قرار دادن قطعه مورد نظر در آن دستگاه به کمک توربین اقدام به پاشش ساچمه یا همان شات‌بلاست می‌شود.
سندبلاست چیست؟
کار ساب پاشی را اغلب با عنوان سندبلاست می شناسند. البته باید این را بدانید که سندبلاست، تنها یکی از روش‌های ساب پاشی است که برای تمیزکاری، پرداخت و یا تغییر شکل سطوح سخت مورد استفاده قرار می‌گیرد. به دستگاهی که عمل سندبلاست را انجام می دهد، سندبلاستر می گویند.
سندبلاست به فرایندی گفته می شود که با انفجار مواد ساینده با سرعت بالا، برای حذف سریع آلاینده ها از روی تقریباً هر سطحی انجام می شود.بعد از اینکه کار سندبلاست تمام شد، سطوح مورد نظر برای رنگ آمیزی آماده می شود.
کاربرد شات بلاست
- زنگ زدایی سطوح داخلی و خارجی
- رنگ زدایی سطوح داخلی و خارجی
- لایه برداری سطوح شکل گرفته
- تمیز، مات و زبر کردن سطوح
- محیا و آماده نمودن سطوح
- ماسه زدایی سطوح داخلی و خارجی
اجزای دستگاه شات بلاست
- توربین شات بلاست
- الواتورشات (بالابر ساچمه دستگاه)
- محفظه شاتینگ (دیگ دستگاه)
- جداکننده
- هواکش و فیلتر غبار خروجی
کاربرد سندبلاست
- گودبرداری یا برجسته کاری بر روی سطوح ام دی اف، چوبی، سرامیک و شیشه ای و غیره.
- حک کردن نوشته و نقش های مختلف و گوناگون بر روی سطوح مختلفی همچون چوب، سرامیک، شیشه، کاشی و غیره.
- مات کاری و تمیزکاری سطوح مورد نظر
- زبر کاری سطوح برای انجام عملیاتی همچون لعاب کاری و تفلون کاری
- آماده کردن سطح برای کارهایی همچون رنگ‌آمیزی و آبکاری تزئینی و صنعتی
- رنگ زدایی، زنگ زدایی و ماسه زدایی سطوح مختلف
اجزای دستگاه سندبلاست
- هوای فشرده: در این سیستم، هوای فشرده توسط کمپرسور تامین شده و ساینده به صورت دهشی یا مکشی به درون نازل سندبلاستر منتقل و در نهایت بر روی سطح پاشیده می شود.
- نیروی گریز از مرکز: در این روش سندبلاست با استفاده از یک پروانه دوار و ترکیب نیروی گریز از مرکز و اینرسی، انرژی لازم جهت هدایت و پرتاب مواد ساینده تامین می گردد.
- فشار آب: برای پاشش مواد ساینده در این روش از دو مرحله، اضافه کردن آب در نزدیکی خروجی نازل و یا اضافه کردن آب به مخزن مواد ساینده استفاده می شود.
از جمله اجزای اصلی دستگاه سند بلاست عبارتند از:
- دیگ سند بلاست: این دیگ ظرفیت های متفاوتی داشته و به عنوان مخزن نگهداری محلی جهت تامین فشار موردنیاز برای پاشش مواد ساینده استفاده می شود.
- نازل سند بلاست: وظیفه این قطعه، پاشش مواد ساینده را است که توسط یک هولدر به صورت ثابت نگهداری می شود.
- کمپروسور سند بلاست: اصلی ترین دستگاه برای اجرای عملیات ساب پاشی، کمپرسور آن است که وظیفه تامین نیروی محرکه مورد نیاز جهت پاشش مواد ساینده را بر عهده دارد.
فرق سند بلاست با شات بلاست در چیست؟
در این دو عملیات هدف ساب پاشی و ساییدگی سطوح مختلف است اما تفاوت هایی هم بین آنها وجود دارد.به طور کلی و خلاصه میتوان گفت که تفاوت سندبلاست و شات بلاست در نوع نتیجه عملیات است که مهمترین عامل، استفاده از نوع مواد ساینده آنها می باشد .این مواد از جنس و سایز های مختلف می باشد که برای هر نوع سطح باید ساینده مناسب آن استفاده شود.لازم به ذکر است انجام این عملیات باید توسط متخصص و تجهیزات مخصوص انجام بگیرد
