انواع روش های سندبلاست
سندبلاست تکنیکی است که از جریان فشار بالا از مواد ساینده برای تمیز کردن یا آماده سازی سطح استفاده می کند. در زمان انجام روش های سندبلاست، ماده ساینده می تواند مواد مختلفی از جمله ماسه، دانه های شیشه ای، پوسته گردو یا مواد دیگر باشد. سندبلاست اغلب برای از بین بردن زنگ زدگی، رنگ یا سایر پوشش های سطحی از فلز، بتن یا چوب استفاده می شود. همچنین می توان از آن برای ایجاد یک سطح زبر برای نقاشی یا چسباندن، یا برای حکاکی طرح ها یا الگوها روی شیشه یا فلز استفاده کرد. تجهیزات سندبلاست معمولاً شامل یک کمپرسور هوای پرفشار، یک تفنگ پخش و پاشش و یک ظرف یا قیف برای نگهداری مواد ساینده است. هنگامی که تفنگ فعال می شود، جریانی از هوای فشرده برای انفجار مواد ساینده بر روی سطح تحت درمان استفاده می شود. نیروی ذرات ساینده، پوشش یا مواد برآمده سطح را از بین می برد و سطحی تمیز و آماده را به وجود می آورد. البته باید توجه داشت که سندبلاست می تواند گرد و غبار و زباله زیادی ایجاد کند که در صورت استنشاق می تواند مضر باشد و در استفاده از این تکنیک همیشه باید نکات ایمنی را رعایت کرد.
روش های سندبلاست :
سندبلاست خشک
سندبلاست خشک روشی است که در آن مواد ساینده از طریق یک کمپرسور هوا با فشار زیاد بر روی سطوح پاشیده می شوند.
کاربردهای سندبلاست خشک :
برداشتن لایه های رنگ و زنگ زدگی و کلاً لایه برداری و برداشتن آلودگی ها از روی سطوح فلزی
بازگرداندن سطح فلزات به سطح اولیه خود برای اجرای پوشش و رنگ روی آن
جهت پاک سازی نما ی ساختمان هایی که دچار آتش سوزی شده است یا جرم گرفته اند
سندبلاست تر یا وت بلاست (Wet Blasting)
وقتی برای زدودن آلودگی ها از روی انواع سطوح در کنار مواد ساینده از پاشیدن آب با فشار بالا استفاده می کنیم در واقع عملیات سندبلاست تر یا وت بلاست انجام می دهیم. در این روش به دلیل آبی که به همراه مواد ساینده بر روی سطوح پاشیده می شود مشکل گرد خاکی که در سندبلاست خشک تولید می شود دیگر وجود ندارد. البته در بعضی موارد ابتدا آب را با مواد ساینده مخلوط کرده، سپس بر روی سطوح می پاشند. به این روش سندبلاست بدون غبار هم می گویند.
کاربردهای سندبلاست تر :
پاکسازی سطوح از رنگ در نماهای بتونی یا میله های آهنی با استفاده از فشار بالای آب
حذف و پاک سازی بسیار عالی لکه ها و مواد ناخواسته از روی سطوح بدون ایجاد گرد و غبار
ایجاد سطح صاف و بدون اثر ضربه و خط و خش (در سندبلاست خشک یکی از اهداف سندبلاست ایجاد ضربه و خط و خش بر روی سطوح می باشد)
شات بلاست (Shot Blasting)
در روش شات بلاست، آلودگی های سطح مورد نظر با پرتاب ساچمه پاکسازی و صاف می شود. انواع مختلفی از ساچمه ها برای استفاده در روش شات بلاست موجود می باشد. ساچمه های فولادی، گرانول سیلیکون از این دسته ساچمه ها می باشند. به این روش سندبلاست گریز از مرکز نیز می گویند.
بزرگترین مزیت روش شات بلاست، استفاده کمتر از هوای فشرده نسبت به روشهای دیگر سندبلاست است. همچنین در این روش سطحی بسیار تمیز و یکنواخت به دست می آید. از معایب روش شات بلاست میتوان به بزرگ بودن تجهیزات و عدم امکان اجرا بر روی سطوح ناهموار اشاره کرد.
از شات بلاست در صنعت اتومبیل سازی، صنعت هوافضا و ساخت برخی لوازم خانگی استفاده می شود.
آیس بلاست (Ice Blasting)
روش آیس بلاست یا سندبلاست با یخ خشک، یکی از روشهای ابتکاری سندبلاست است. در روش آیس بلاست، ذرات کربن دی اکسید جامد (شبیه ذرات برف) با فشار بالا بر روی سطوح مورد نظر پاشیده میشوند. از آنجایی که مواد کربن دی اکسید سمی نیست و با آلودگیهای سطح واکنش نشان نمیدهد، آیس بلاست به یک روش منحصر به فرد برای سندبلاست تجهیزات فرآوری مواد غذایی تبدیل شده است.
سرعت بالا ی یخ خشک در لحظه برخورد با سطوح و دمای پایین یخ خشک باعث شکسته شدن پیوند میان ذرات سطح و آلودگیها میشود، همین امر باعث شده است که آیس بلاست مزایایی نسبت به بقیه روش های سندبلاست داشته باشد که در ادامه به آن ها اشاره می کنیم :
سرعت بالای اجرا در روش آیس بلاست
رسیدن به حد تمیزی بسیار بالا در این روش
عدم آلودگی محیط زیست در آیس بلاست و سازگاری مواد ساینده با محیط زیست
عدم آسیب به سطوح مورد نظر
این ویژگی ها سبب شده است که آیس بلاست برای تمیزکاری سطوح ظریف مانند تجهیزات الکتریکی و سطوح حساس به آلودگیهای ناشی از سایندههای دیگرنظیر تجهیزات فرآوری مواد غذایی بسیار مناسب باشد.
میکرو بلاست (Micro Blasting)
روش میکروبلاست یک روش سندبلاست در مقیاس کوچک است. در این روش نازل ها بسیار کوچک هستند و عملیات سندبلاست با دقت بسیار بالا بر روی سطوح انجام می شود.
از آنجایی که در این روش نازل ها بسیار کوچک هستند، امکان تنظیم فشار برای انجام فعالیتهایی نظیر برش، حفاری یا پلیسه گیری فراهم میشود. در برخی از موارد، میکروبلاست برای تغییر شکل سطح الماس و حکاکی بر روی شیشه نیز مورد استفاده قرار میگیرد. بزرگترین مزیت میکروبلاست، دقت بسیار بالای آن است. به همین دلیل، میکروبلاست اغلب برای تمیزکاری سطوح کوچک استفاده میشود.
بیدبلاست (Bead Blasting)
برای سندبلاست به روش بیدبلاست از دانه های شیشه برای مواد ساینده استفاده می شود. دانه های شیشه عملکرد بسیار بالایی در تمیز کاری سطوح دارند. در روش بیدبلاست یک تو رفتگی به اندازه بسیار کوچک (میکروسکوپی) بر روی سطوح ایجاد می شود و سطحی بسیار یکنواخت تر از روش های دیگر به دست می آید.
ضمناً در این روش امکان جمع آوری مواد ساینده که همان دانه های شیشه هستند هم وجود دارد و می توان دوباره از آن ها استفاده کرد.
بیدبلاست برای سطوحی نظیر آلومینیوم استفاده می شود که سطح آن را یکنواخت و براق می کند و هرچه اندازه دانه های شیشه بزرگ تر باشد، سطح یکنواخت تر و البته زبرتر می شود.
وکیوم بلاست (Vacuum Blasting)
در روش وکیوم بلاست یا سندبلاست خلأ ، مواد ساینده و ذرات رنگ و زنگ زدگی های سطوح همزمان به وسیله دستگاه وکیوم به محفظه ای هدایت می شوند و آلودگی ها و گرد و غباری دیگر وجود ندارد. این روش همان روش سندبلاست خشک بدون غبار می باشد.
از مزایای روش وکیوم بلاست، جمع آوری مواد ساینده و بازیافت آن ها برای عملیات سندبلاست بعدی می باشد. البته در این روش سرعت کار کمی پایین می آید ولی به دلیل جمع آوری مواد ساینده و بازیافت آن از روش سندبلاست خشک به صرفه تر است.
سودا بلاست (Soda Blasting)
روش سودا بلاست یکی از روشهای جدیدتر سندبلاست است که در آن، ذرات جوش شیرین (سدیم هیدروژن کربنات) توسط فشار هوا به سطح مورد نظر پاشیده میشوند. عملکرد سودا بلاست، در جدا کردن برخی از مواد بخصوص (مانند کپک خانه) از روی سطوح بسیار مناسب است.
این روش بیشتر برای از بین بردن آلودگیها از روی سطوح نرم مانند سطح کروم، پلاستیک یا سندبلاست شیشه مورد استفاده قرار میگیرد. لازم به ذکر است که در روش سودابلاست، امکان بازیابی مواد ساینده استفاده شده وجود ندارد.
بریستل بلاست (Bristle Blasting)
در روش بریستل بلاست یک فرچه با سیم های فولادی بر روی سطح کشیده می شود و آلودگی ها را از بین می برد. روش بریستل بلاست تنها روش سندلاست است که هیچ ماده ساینده ای به سمت سطوح پاشیده نمیشود.
روش بریستل بلاست معمولاً برای تمیزکاری سطوح فلزی با خوردگی بالا یا انواع سندبلاست چوب مورد استفاده قرار میگیرد. به دلیل اعمال مستقیم فرچه بر روی سطوح، دقت پرداخت با استفاده از این روش بسیار بالا است و سطحی کاملاً صاف و یکنواخت به دست می آید.
گریت بلاست (Grit Blasting)
در روش گریت بلاست، ساچمه شکسته یا اصطلاحا گریت بر روی سطوح پاشیده می شود. گریت بلاست روش بسیار خوبی برای از بین بردن رنگ و زنگزدگی سطوح فولادی می باشد. گریت بلاست، سطح صافی را بر روی فولاد به وجود میآورد. در کل روش ساچمه زنی یا گریت بلاست خواص مقاومتی سطوح را افزایش می دهد و سطحی صاف و یکدست به وجود می آورد.