سندبلاست سازه ها و تجهیزات فلزی
یکی از روشهای محافظت از خوردگی فلزات ، انجام عملیات سندبلاست و رنگ آمیزی میباشد. معمولا فلزات پرمصرف فولاد ، روی و آلومینیوم وقتی در شرایط مختلف آب و هوایی قرار میگیرند رفتار های خوردگی متفاوتی از خود نشان میدهند که این رفتار های متفاوت به دلیل وجود آلاینده هایی است که در محیط یافت میشوند. با توجه به شرایط مختلف آب و هوایی ، آب و هوا به چهار گروه خشک ، معمولی ، دریایی با املاح موجود در جو و مرطوب تقسیم میشوند. نرخ خوردگی هر یک از فلزات ذکر شده در هر کدام از شرایط آب و هوایی بالا متفاوت میباشند. بدیهی است که رطوبت نسبی ، جهت وزش باد و اختلاف دما روز و شب در مقدار خوردگی تاثیر میگذارد اما شدیدترین نوع خوردگی در محیط های صنعتی مرطوب رخ میدهد.
آماده سازی سطح ؛ بلاستینگ(Blasting)
هر سطحی مانند فلز، پلیمر، بتن، آسفالت و چوب که نیاز به پوشش داشته باشد، باید آماده سازی شود. آماده سازی سطوح، بخشی از حفاظت به حساب می آید و در بسیاری از موارد، آماده سازی های غیر اصولی، نقش حفاظتی رنگ ها و پوشش ها را بی اثر می گذارد. یکی از دلایل مهم چسبندگی ضعیف پوشش ها بر روی سطح، وجود ناخالصی های سطح مانند چربی، روغن، واکس، موم، لایه های اکسیدی، زنگ و آلاینده های موجود در اتمسفر می باشد. برای زدودن این مواد از روی سطح، باید از روش های مختلف مانند روش های شیمیایی (استفاده از اسیدها، قلیاها، حلال ها، مواد امولسیونی، چربی گیرها) و یا مکانیکی (مانند استفاده از مواد ساینده سطح، ماسه سیلیسی، گریت، شات، سرباره مس، گارنت) و یا استفاده از حرارت و بالاخره استفاده از روش های دستی مانند کاغد سمباده و برس سیمی استفاده نمود. با توجه به جنس، ضخامت سطح و شکل هندسی آن روش آماده سازی تفاوت می کند. باید تفاوت گداشت بین تمیز کردن سطح (Cleaning) و یا چربی زدایی سطح (Degreasing) و یا تمیز کاری توام با زبرسازی و ایجاد ناهمواری بر روی سطح (Blasting).برای بعضی از سطوح یک یا دو روش به صورت همزمان استفاده می شود. برای تاسیسات صنعتی مانند مخازن نفتی و لوله ها معمولآ از یکی از انواع مواد ساینده و با روش زبرسازی سطح (Blasting) استفاده می شود.
تمامی تاسیسات صنعتی جهت حفاظت به پوشش و یا رنگ آمیزی نیاز دارند. طبیعی است که پس از مدتی، که عمر این مدت در ایران، در مقایسه با کشورهای صنعتی بسیار کمتر می باشد، پوشش اعمال شده از بین می رود و باید جهت نگهداری آن واحد صنعتی، تعمیرات و رنگ آمیزی مجدد انجام گیرد.
آماده سازی سطوح یکی از مهمترین عوامل در تعیین طول عمر پوشش ها است. داده ها و تجربیات موجود نشان می دهند که در بسیاری از مواقع، هزینه صرف شده برای آماده سازی مناسب سطح، هزینه های سیکل کاری را کاهش داده است.
آماده سازی مناسب سطح :
· آلاینده های سطحی مانند نمک ها و لایه های تخریب شده سطح را برطرف نموده ( مانند زنگ و چوبی که در مقابل نورآفتاب پوسیده شده) و باعث چسبندگی مستقیم پوشش ها به سطح می شوند.
· پروفیل(زبری) سطح، چسبندگی لایه آستری به سطح را بهبود می بخشد.
سندبلاست
سندبلاست (Sand Blast)یا همان ساب پاشی (Abrasive Blasting) یکی از روشهای آماده سازی سطوح جهت پوششهای مناسب برای حفاظت از خوردگی فلزات میباشد که طی آن ذرات ریز ساینده (سیلیس،مسباره،گارنت،گیریت و…) بر روی سطح فلز با فشار هوای مناسب (۱۰۵ psi) پاشیده میشوند تا ناخالصی های سطحی را گرفته و سطح فلز را برای رنگ آمیزی آماده کنند.
برای تمیز کاری و جلوگیری از خوردگی سطوح در ابعاد کوچک روش های سنگ زنی،سمباده زنی و برس زنی و در ابعاد وسیع تجاری آن یعنی سند بلاست(ماسه پاشی)انجام می گیرد.
مزایا استفاده از سندبلاست:
۱- زدودن و برطرف نمودن جرمهای خارجی و زنگ زدگی و رسیدن به سطح فلز
۲- ایجاد پروفیل(زبری)مناسب در سطح فلز جهت چسبندگی بهتر فیلم پوشش جهت حفاظ،سند بلاست بسته به نیاز در درجات مختلف اجرا می شود، سند بلاست بوسیله ذرات مختلف مانند ماسه سیلیسی، گریت آهن، پودر اکسید آلومینیوم و غیره انجام می پذیرد که هر کدام سطح مخصوص به خود را از حیث رنگ و درجه صافی ارائه میدهند.هر قدر دانه بندی و مش ذرات درشت تر باشد پروفیل ایجاد شده سطح زبرتر خواهد بود؛ البته این امر به عوامل دیگری مانند فشار هوای مصرفی و فاصله یا زاویه برخورد ذرات نیز بستگی دارد.
عوامل موثر در اجرای سندبلاست
سایز نازل سندبلاست: نازل کار زیادی را به هنگام سندبلاست کاری انجام میدهد. نازل ، هوا و ماسه مخلوط شده را با سرعتی معادل ۸۰۰ کیلومتر در ساعت بر روی سطح پرتاب میکند؛ انتخاب سایز نازل سندبلاست بستگی به نوع سازه و سایز ساینده (ماسه) دارد که عموما از نازل نمره ۸ یا ۱۰ استفاده میشود.
زاویه بین نازل و سطح: فاصله و زاویه نازل سندبلاست تا سطح سازه بستگی به میزان زنگ زدگی و میل اسکیل روی سطح و یا رنگ اجراشده قبلی دارد که معمولا بین ۳۰ تا ۳۵ سانتی متر فاصله نازل تا سطح و بین ۴۵ تا ۸۵ درجه زاویه پاشش نازل سندبلاست با سطح میباشد.
اپراتور: بیشترین نقش را در اجرای سندبلاست ، اپراتور یا همان سندبلاست کار ایفا میکند؛ در واقع این سندبلاست کار است که باید موارد بالا را برای اجرای هرچه بهتر و سریعتر سندبلاست به کارگیرد. بنابراین فرد مورد نظر باید علاوه بر داشتن مهارت های عملی ، از لحاظ تئوری نیز کاملا بر مشخصات فنی کار ، نحوه اجرا و نکات ایمنی مسلط باشد و دارای گواهینامه کاری باشد.