سندبلاست خشک در واقع روشی است که در آن ساینده با شتاب بسیار زیاد از درون یک نازل به کمک فشار هوا بر روی سطوح پرتاب شده و موجب پاکسازی سطح میشود. به عبارتی دیگر سندبلاست یک روش بسیار مؤثر در شکل دهی، پاکسازی، یا هموار نمودن انواع سطوح است. نتیجه این روش بر روی سطوح مشابه روش سمباده زدن با ورقهای سمباده است با این تفاوت که در روش سندبلاست خشک مشکلاتی از قبیل ایجاد گوشه یا برآمدگی در سطح پایانی وجود نخواهد آمد.
با نگاهی عمیق و دقت در جزئیات مواد ساینده مشخص میشود که تک تک ذرات ساینده بدون در نظر گرفتن نوع و جنس آن، با فشار معینی به سمت سطح پرتاب میشوند و در اثر این برخورد، بخش بسیار کوچک، صدها یا هزاران نقطه در یک سطح را از آلودگی پاک میکنند.
چنانچه فرآیند سایش سطح در مقیاس بزرگ و وسیع مورد نظر باشد، از ذرات با ابعاد بزرگ استفاده میشود؛ ذرات ریزتر برای سطوحی با ضخامت و مساحت کمتر به کار میروند.
تجهیزات اجرای سندبلاست خشک
برای اجرای فرایند سندبلاست، لوازم و تجهیزات مختلفی مورد نیاز است. فرایند سندبلاست در فشار ثابت اجرا میشود. در نتیجه برای اجرای آن، دستگاه مخصوص نیاز میباشد که بتواند این فشار را تأمین کند. از دیدگاه دیگر، تجهیزات سند بلاست را میتوان شامل مواد ساینده و تجهیزات دستگاهی دستهبندی نمود. مواد ساینده متداول در این فرایند عبارتند از: شن، ماسه، ذرات شیشه، گرانولهای اکسید آلومینیوم.
عامل دیگر برای فرایند سندبلاست خشک توجه به دانهبندی ذرات ساینده و ضخامت سایش روی سطح است. سند بلاست باید به گونهای انجام شود که آسیبی به سطوح وارد نکند؛ همچنین خطرات زیست محیطی برای کارگران و محیط زیست نداشته باشد. کارگرانی که در اجرای عملیات سندبلاست فعالیت میکنند، ملزم به رعایت قوانین استاندارد و استفاده از لباس مخصوص میباشند.
دستگاه سندبلاست به دو مدل دستگاه پرتاب و دستگاه کابین دار تقسیمبندی میشود. شیوه عملکرد هر یک از این دستگاهها بر اساس اعمال فشار و خروج مواد ساینده به سمت سطح میباشد. دستگاه سندبلاست، بررسی ویژگیها و مشخصات عملکردی آن در یک بحث مجزا بررسی خواهد شد. در دستگاه سندبلاست خشک، ذرات مواد ساینده تحت فشار از نازلها خارج میشود، بنابراین یکی دیگر از اصطلاحات تخصصی در این حوزه انواع نازل سندبلاست میباشد.
واد ساینده در فرایند سندبلاست خشک
علاوه بر دستگاهها و تجهیزات مکانیکی و فنی، یکی از ملزومات سندبلاست، مواد ساینده هستند؛ اجرای سندبلاست سطح بدون وجود ساینده مناسب عملاً کاری غیر ممکن میباشد. برای زدودن آلودگیها از روی سطوح، سایندههای متنوعی مورد استفاده قرار میگیرند؛ برخی از آنها رایج هستند و برخی دیگر، به دلایل گوناگون، کمتر استفاده میشوند. شن، ماسه و سیلیس از متداولترین سایندههای سندبلاست خشک می باشد.
سایندههای صنعتی در فرایند سندبلاست خشک
در فرایند سندبلاست معمولاً از سایندههای صنعتی استفاده میشود که به شرح زیر می باشد:
ساینده پیوندی: این نوع سایندهها، موادی هستند که با نوعی پوشش خاص به صورت ترکیبی در حرارت بالا تولید میشوند؛ ماتریس شیشهای تولید شده در این روش منجر به تولید مواد ساینده جدید میگردد که با نام سایندههای بتنی سندبلاست خشک معروف است.
سایندههای پوشش داده شده: این نوع ساینده بیشتر به یک ترکیب کامپوزیتی شباهت دارد؛ کواترزهای پوششی با مواد انعطافپذیری مانند کاغذ، پارچه و فیبر ترکیب میشوند و به واسطه رزین و چسب به هم پیوند داده میشوند.