تفاوت فرآیند شات بلاست و شات پینینگ
دو فرایند شات بلاست و شات پینینگ جزو فرایندهای بلاستینگ (پاشش مواد ساینده) محسوب می گردند که هریک نقش بسیار مهمی را در فرایند تولید قطعات فلزی در صنایع مختلف و خصوصا تولید قطعات خودرو و هواپیما برعهده دارند. اگرچه این دو فرایند تفاوتهای اساسی در ماهیت و هدف انجام عملیات دارند، اما متاسفانه به دلیل شباهت ظاهری در روش انجام کار و نیز دستگاههای کاربردی، در بسیاری موارد با هم اشتباه گرفته می شوند و یا در نحوه انجام آنها دقت لازم به عمل نمی آید.
اگرچه تفاوت این دو فرایند در کشورهای پیشرفته امری کاملا بدیهی محسوب می گردد، اما در بسیاری از صنایع داخلی به دلیل عدم وجود یک استاندارد مشخص، عدم کنترل دقیق توسط مصرف کننده قطعات، عدم آموزش و آگاهی کامل و در برخی موارد جهت کاهش ظاهری هزینه های تولید بدان توجه کامل نشده است.
شات بلاست چیست
در این تکنیک ساچمه های فولادی ( کروی و شکسته ) یا شات و گریت فولادی با استفاده از هوای فشرده یا توربین ، شتاب گرفته و برروی سطوح قطعات عموما فلزی پرتاب میشوند .
برخورد مداوم ساچمه های فولادی در این تکنیک اجرای عملیات زنگ زدایی ، ماسه زدایی از قطعات ریخته گری ، رنگ برداری ، پوسته زدایی از قطعات فورج ، شات پینینگ و تنش زدایی از قطعات صنعتی را میسر میسازد .
عمده ترین سیستم پاشش در تکنیک شات بلاست توربین گریز از مرکز پاشنده یا wheel blaster میباشد که در کلاس کاری صنعتی ، صرفه جویی در هزینه های بلاستینگ را برای کاربران خود فراهم میکند .
شات بلاست را بوسیله دستگاههای ایربلاست نیز میتوان انجام داد و اینکار زمانی مقرون به صرفه است که :
1- اندازه قطعه بسیار بزرگ باشد که برای شات بلاست آن از بلاست روم و دستگاه ایربلاست سیار ( دیگ سندبلاست ) استفاده میشود .
2- سطح قطعه بسیار حساس است یا شکل هندسی خاصی دارد که برای شات بلاست یا شات پینینگ سطح آن از کابین ایربلاست یا دستگاه های ایربلاست کابینی استفاده میشود .
به‌طور خلاصه این کار باعث برطرف کردن عیب‌های سطحی از جمله زنگ زدگی و رنگ‌های باقیمانده روی قطعه میشود. همچنین یکی از موارد عمده ی استفاده ی شات بلاست بر طرف کردن سطح ناهموار قطعه‌های ریخنه گری شده میباشد. در نتیجه قطعه شات بلاست شده آماده انجام کارهای بعدی از جمله رنگ کاری، آبدهی یا تراشکاری میشود. به‌طور هم زمان این کار باعث بر طرف کردن عیوب سطحی از جمله خوردگی و ریز ترک میشود و با بر جای گذاشتن تنش پسماند روی سطح قطعه باعث افزایش عمر قطعه میشود.
تفاوت فرآیند شات بلاست و شات پینینگ
شات پینینگ چیست
شات پینینگ (Shot Peening) یکی از تکنیکهای پرکاربرد تنش زدایی از قطعات صنعتی نظیر چرخدنده ، شفت و فنر است که در صنعت خودرو ، هوا فضا و نفت و گاز کاربرد فراوانی دارد .
با توجه به گستردگی کاربرد و تخصصی بودن این تکنیک ، و همچنین ارزان بودن این روش به نسبت روشهای جایگزین استفاده و آشنایی با آن روز به روز در حال گسترش است .
ساچمه زنی یا شات پینینگ (Shot Peening) عبارت است از پاشش ساچمه های شتاب گرفته به سمت یک قطعه برای ایجاد لایه فشرده شده سخت شده سطحی. ساچمه زنی یک فرایند کارسرد است که خواص سطوح فلزی مختلف را افزایش می دهد. بسیاری از فرایندهای تولید مورد استفاده در صنایع گوناگون نظیر هوافضا، هواپیمایی، خودروسازی، انرژی و صنایع سنگین می توانند سبب ایجاد تنش های کششی بر روی قطعات شوند. این پروسه ها عبارتند از: نورد،دریل کاری، جوشکاری، سنگ زنی شدید، عملیات حرارتی، خمکاری، تراشکاری و شکل دهی. تنش کششی باقیمانده بر روی سطح قطعه، محیطی مناسب برای شروع ترک خوردگی یا خوردگی تنشی و کاهش عمر این قطعات می باشد.اگر شدت و پوشش ساچمه زنی کافی باشد میتواند منجر به ایجاد نانو کریستال در سطح قطعه فلزی گردد.
