ساب پاشی یا سندبلاست چیست
سندبلاست یا ساب پاشی یک از روش‌هایی است که به منظور از بین بردن ناصافی‌ها و تمیز کردن سطوح مختلف به کار گرفته می‌شود. در این مقاله قصد داریم تا درباره این روش اطلاعات کاملی را در اختیار شما قرار دهیم. با ما تا انتهای متن همراه باشید.
سندبلاست چیست؟
سندبلاست (Sandblast) یا ساب پاشی جهت پرداخت، تمیزکاری و تغییر شکل سطوح سخت در صنایع مختلف و به روش های گوناگون مورد استفاده قرار می گیرد. دستگاه مخصوص این کار سندبلاستر نام دارد و اغلب از آن برای نظافت سطوح سنگی، چوبی، فلزی و حتی بتنی و شیشه ای استفاده می شود.
مشخصات فنی دستگاه سندبلاست
به منظور نظافت و آماده سازی سطوح جهت اجرای عملیات رنگ پاشی، از دستگاهی به نام سندبلاست یا ساب پاشی استفاده می گردد. دستگاه سندبلاست از جمله دستگاه های استفاده شده در کنار تجهیزات پاشش رنگ است که مواد ساینده را با فشار بر روی سطوح پاشش کرده و باعث تمیزی، هموار و آماده شدن سطح، جهت انجام فعالیت هایی مانند رنگ کاری و حکاکی می شود. ساینده های خروجی از این دستگاه ویژگی ها و قابلیت های گوناگونی داشته و چگالی، سختی و مقاومت هر کدام با یکدیگر متفاوت است.
دستگاه سندبلاست
با توجه به نوع و حجم کار، تجهیزات ساب پاشی به سه دسته سندبلاست قابل حمل، کابین سندبلاست و اتاق سندبلاست تقسيم می‌شوند. از مهمترین این تجهیزات، سندبلاست قابل حمل است که برای اجرای تمیزکاری پاششی در سطح‌های کوچک و بزرگ مورد استفاده قرار می‌گیرد و بسیار پر کاربرد است. اجزای این تجهیزات عبارتند از: کمپرسور هوا که به تولید هوا می‌پردازد، دیزل ژنراتور که انرژی مورد نیاز کمپرسور هوا را تامین می‌کند، دیگ که مواد ساینده در آن نگهداری شده و به سمت شلنگ هدایت می‌شوند، شلنگ که به عنوان واسطه بین دیگ و نازل عمل می‌کند و در آخر نازل که محل خروج ساینده با فشار بالا به حساب می‌آید. ساینده‌های استفاده شده در این روش معمولا از نوع غیر فلزی هستند و در موارد محدودی از نوع فلزی استفاده می‌شود.
انواع دستگاه سندبلاست
سندبلاستر یا دستگاه ساب پاشی، با توجه به تنوع روش های سندبلاست، در انواع مختلفی ارائه می شود که از جمله آنها می توان به موارد زیر اشاره کرد:
سندبلاست خشک
در سندبلاست خشک، پاشش مواد ساینده تنها با فشار هوا انجام شده و هیچ گونه مواد افزودنی مایع به مصالح اضافه نمی گردد. از مزایای استفاده از این روش سندبلاست، امکان بازیافت مواد ساینده و استفاده مجدد از آنها می باشد.
سندبلاست تر
در روش سندبلاست تر یا وت بلاست، ذرات ساینده ابتدا با آب مخلوط شده و به وسیله سیستم های ویل بلاست، عملیات پاشش را انجام می دهند. این روش معمولا برای آماده سازی سطوحی با ابعاد بزرگ و غیر قابل حمل مورد استفاده قرار می گیرد. توجه داشته باشید که در وت بلاست سعی می شود که تا حد امکان از برخورد مواد ساینده به سطح و خورد شدن آن جلوگیری گردد.
سندبلاست روی سطوح مختلف
این فرایند بر روی بیشتر سطوح مانند شیشه، چوب، سنگ فلز، دندان و غیرقابل اجرا است. در ادامه به بررسی بعضی از این موارد می‌پردازیم.
۱- سندبلاست فلز و آهن
یکی از اصلی‌ترین کاربردهای ساب‌پاشی، سندبلاست بر روی فلز است. سطوح فلزات معمولا در معرض خوردگی، هوازدگی و زنگ‌زدگی قرار دارند، در برخی مواقع نیز رنگ و پوشش این سطوح به دلیل آماده‌سازی نامناسب کنده می‌شود. برای رفع این مشکل‌ها استفاده از این روش مناسب و کارآمد است.
کاربرد سندبلاست
از کاربردهای سندبلاست می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- آمادگی سطوح برای رنگ‌آمیزی و انواع آبکاری
- تمیز کردن، از بین بردن آلودگی‌ها و مات‌کاری سطوح
- زنگ‌زدایی و ماسه‌زدایی سطوح
- زیرکاری سطوح به منظور انجام لعاب کاری
- حکاکی و ایجاد نقش‌های مختلف بر روی سطوح چوبی، شیشه‌ای، سرامیک و غیره.
- ایجاد کردن زبری و برآمدگی به منظور چسبندگی بهتر پوشش نهایی
- از بین بردن کپک خانه
همچنین صنایع مختلفی مانند صنایع هوافضا و دفاع، صنایع الکترونیک، لوازم چوبی و مبلمان، صنایع شیمیایی، جواهرسازی، ریخته‌گری،رنگرزی، صنایع لاستیک و مواد غذایی و غیره از جمله مشاغل و صنعت‌هایی حساب می‌شوند که سندبلاست در آنها کاربردهای بسیاری دارد.
مزایا و معایب روش سندبلاست
اگرچه امروزه در روش سندبلاست نوآوری‌هایی انجام شده است و از ساینده‌های جدید به جای ساینده‌های قدیمی استفاده می‌شود، ولی هنوز در بعضی موارد از روش‌های قدیمی به همراه ساینده‌های سمی استفاده می‌شود. در این قسمت به بررسی مزایا و معایب این روش می‌پردازیم و توضیحاتی ارائه خواهیم داد.
مزایای روش سندبلاست
آشنایی با مزایای روش سندبلاست:
- فرایند اجرای سندبلاست نسبتا سریع و آسان است اما با این وجود برای رعایت نکات ایمنی نیاز به نیروی کار ماهر الزامی است.
- استفاده از این روش برای تمیزکاری سطوح مختلف از نتیجه و کیفیت بالایی برخوردار است.
- تنها با استفاده از کمپرسور، دیگ و نازل قابل اجرا است و به تجهیزات کمی نیاز است.
- با توجه به کیفیت، سرعت بالای کار و نیاز به تجهیزات محدود هزینه تمام شده کار نسبت روش‌های سنتی کمتر است.
- فرایند سندبلاست داراری کاربردهای بسیاری بوده و در حوزه‌های مختلفی استفاده می‌شود.
- بیشتر ساینده‌های سندبلاست با محیط زیست سازگار هستند و در صورت عدم بازیابی باعث آلودگی نمی‌شوند.
معایب سندبلاست
ایجاد بیماری‌های تنفسی در صورت استفاد از ماسه (به خصوص نوع سیلیس) در کارکنان، نیاز به تهویه مناسب به دلیل گرد و خاک زیاد در هنگام اجرای کار و ایجاد آسیب‌های جزئی فیزیکی به دلیل استفاده از ساینده‌های سخت و برخورد آنها با پوست از معایب سندبلاست به شمار می‌آیند.
